• ABSTRAKT skrótowa forma prezentacji treści danego teksu, zazwyczaj mająca charakter public domain. W abstrakcie zawarty jest (w skrócie) cel (teza/hipoteza) publikacji, metodologia i podejście do badań, wnioski, ograniczenia i znaczenie wyników, określenie wartości i innowacyjności badań z zaimplementowaniem jak największej ilości słów kluczowych (często wymienionych na początku lub końcu publikacji). Abstrakt ma na celu wstępne zapoznanie się użytkownika z treścią dokumentu .
• ADNOTACJA uzupełniający zespół informacji dodatkowych o dokumencie, towarzyszy dokumentowi lub jego opisowi bibliograficznemu, charakteryzuje treść /cechy poza treściowe specyficzne dla danego dokumentu. Wyróżnia się adnotacje księgoznawcze i treściowe (adnotacja wyjaśniająca, zawartościowa, wskazująca, omawiająca).
• ANALIZA DOKUMENTACYJNA (ABSTRAKT) skrótowe, więzłe streszczenie zawartości treściowej dokumentu. Wyróżnia się analizy dokumenatcyjne deskryptorowe (odzwierciedlające treść w postaci deskryptorów lub haseł przedmiowoych), omawiające (charakteryzujące metodologię, dane faktograficzne, wnioski końcowe) i wskazujące ( na główne założenia pracy, mające na celu inf. o danym dokumencie i wyróżnienie ich spośród reszty).
• CISZA INFORMACYJNA – wiązana z brakiem metadanych o dokumentach na dany temat, najcześciej spowodowana zbyt wąskim/specjalistycznym określeniem terminologii. tematu, pominięcie terminologii lub zbyt szczegółowo określona kwerenda.
• PEERREVIEWED znaczenie recenzowania danego artykułu naukowego, zazwyczaj przez innych naukowców lub specjalistów danej dziedziny. Artykuły recenzowane charakteryzują się zatem wysoką jakością merytoryczną, bezstronnością i wiarygodnością informacji w nich zawartych.
• PRAWO BRADFORDA prawo ozproszenia informacji w czasopismach ; w skrócie jego istotą jest rozproszenie artykułów na dany temat pomiędzy czasopisma specjalistyczne gdzie artykuł przypuszczalnie powinien się pojawić, czasopisma specjalistyczne z dziedzin pokrewnych a czasopisma ogólno naukowe i specjalistyczne nie związane z tematem ub zasada głosząca, że w każdej dziedzinie nauki istnieje pewien dość nieliczny zestaw najważniejszych casopism, w których jest drukowana znaczna liczba (ok. 1/3) spośród wszystkich wartościowych publikacji z danej dziedziny.
• SŁOWO KLUCZOWE wyraz lub fraza, przejęta z treści dokumentu lub jego tytułu, reprezentujące jego zawartość. Powszechne w katalogach bibliotecznych oraz abstraktach, wspomaga wyszukiwania, przeszukwianie metadanych, katalogowanie oraz wstępną ocenę pertynencji dokumentu.
• SZUM INFORMACYJNYw rzypadku wyszukiwania/przeglądania, wynika ze źle sformułowanej kwerendy wyszukiwawczej lub niedostosowania jej do języka informacyjnowyszkiwawczego, ojawia się nadmiarem informacji, który utrudnia dostęp do relewantnych pozycji.
• WYSZUKIWANIE aktywny roces selektywnego pozyskiwania zgromadzonych danych
• ŹRÓDŁO INFORMACJI materiał z ktorego czerpane sa informacje zaspokajające określone potrzeby informacyjne użytkownika. Szerzej źródłami są : dokumenty, osoby, instytucje
• agregator baza/program skupiający w jednym miejscu określony typ informacji z różnych rozległych źródeł.
• bibliografia –informator bezpośredni rejestrujący opisy bibliograficzne, kolejno uporządkowane i zarejestrowane na podstawie przyjętych kryteriów. Bibliografie mogą mieć charakter ogólny ( np. narodowe, powszechne czy uniwersalne) lub specjalny ( bibliografia dziedzin, zagadnień – osobowe, przedmiotowe, krajoznawcze, regionalne, lokalne przedmiotowe). Rejestruje dokumenty rozproszone, może rejestrować samoistne jak i niesamoistne wydawniczo dokumenty.zbiór uporządkowanych opisów bibliograficznych przejętych wg. określonego kryterium.dziedzina wiedzy i działalności praktycznej, mająca na celu opisywanie dokumentów bibliotecznych w celu ich identyfikacji oraz zajmująca się zasadami tworzenia i użytkowania zbiorów opisów bibliograficznych
• bibliografia bibliografii / II stopnia bibliografiaspecjalna, która rejestruje dane na temat innych bibliografii, torując drogę badaniom naukowym ; są podstawą do prac naukowobadawczych, gdyż na ich podstawie można określić dotychczasowy stan badań na dany temat.
• bibliografia narodowa Bibliografia państwowa, bibliografia ogólna lub zespół bibliografii rejestrująca(y) dokumenty opublikowane na terenie danego państwa (kraju).
• bibliografia ogólna Bibliografia o nieograniczonym zakresie i zasięgu, z wyjątkiem zasięgu terytorialnego, który może być ograniczony do terytorium jednego państwa (kraju) lub regionu.Do bibliografii ogólnych zaliczane są przede wszystkim bibliografie narodowe.
• bibliografia specjalna Bibliografia o ograniczonym zakresie i/lub zasięgu.
• citation index Indekscytowań jest to jedna z form bibliografii, polegająca na zbieraniu informacji zarówno na temat artykułów cytujących, jak i powiązanych z nimi artykułów cytowanych. Jest to jeden ze sposobów oceniania wartości danej pracy naukowej. Na podstawie danych zebranych w indeksach cytowań oblicza się impact factor. Najbardziej znanymi bazami cytowań są bazy tworzone przez Institute for Scientific Information (ISI): Science Citation Index, Social Sciences Citation Index oraz Arts and Humanities Citation Index. Obecnie coraz większą konkurencję dla bazy ISI stanowi baza Scopus stworzona przez wydawnictwo Elsevier, w której jest uwzględniania znacznie większa liczba czasopism naukowych oraz cytowania w patentach.naodstawie indeksu cytowań tworzy się często rankingi instytutów naukowych, dziedzin nauki, które szczególnie szybko się rozwijają i poszczególnych naukowców current contents sygnalizacyjneindeksy tytulowe, pelniące funkcje bieżących bibliografii rejestracyjnych, powstały z potrzeby udostępniania sygnalnej informacji o publikacjach czasopismienniczych, jeszcze przed ukazaniem sie numeru czasopisma, wiedza jest reprezentowana w postaci spisów treści czasopism naukowych
• evidencebasedInterdyscyplinarnapraktyka podejścia do problemów w dziedzinie bibliotekoznawstwa i informacji naukowej oparta na faktach. Oznacza to że wszystkie praktyczne decyzje podjęte w ramach bibliotekoznawstwa i informacji naukowej powinny być oparte na badaniach naukowych i że badania te powinny być wybierane i interpretowane na podstawie norm „evidencebasedpractice”.
• katalog biblioteczny rejestrdokumentów bibliotecznych w sposób uporządkowany, ułatwiający ich odszukanie, podający ich cechy indywidualne i bibliograficzne oraz miejsce przechowywania.
• katalog centralny rejestrujezbiory dwóch lub więcej bibliotek
• katalog retrokonwertowany katalogw postaci systemu/bazy danych, powstały na drodze przekonwertowania opisów rekordów z postaci katalogu kartkowego
• katalog aukcyjny kataloghandlowy, stanowiący ofertę danego antykwariatu/księgarni, ułatwiający proces sprzedaży wspomaganej w postaci aukcji. Rejestruje opisy szczegółowe dokumentów mającychbyć przedmiotem aukcji.
• katalog targowy –katalog handlowy historyczny, będący spisem dokumentów oferowanych przez podmioty rynku księgarskiego na targach ( niejednokrotnie także z informacjami o tychże – wydawcach, księgarniach wydawniczych itp.) korpus językowy zbiórtekstów, zazwyczaj w postaci elektronicznej, służacych do badan leksykalnych? next generation library katalog
• OPAC katalogdostępny publicznie poprzez sieć internetową, z założenia zastępujące katalogi kartkowe. Dzięki zastosowaniu rozlicznych interfejsów oraz powszechnemu publicznemu dostępowi, umożliwia uzyskanie informacji m.in. o istnieniu materiału bibliotecznego, o jego cechach bibliograficznych, lokalizacji czy dostępności.
• Pinakes Nazwa katalogu zbiorów Biblioteki Aleksandryjskiej, sporządzonego przez Kallimacha z Cyreny.
• słownik etymologiczny słownikzawierający zbiór haseł wraz opisaną ich etymologią (wyjaśnieniemznaczenia, rozwoju słowa, pochodzeniem).
• słownik fleksyjny zbiórhaseł wraz z dokładnie zdefiniowaną ich pisownią (dokąłdna odmiana)
• słownik frazeologiczny zbiórspecyficznych i bezpośrednio nieprzetłumaczalnych wyrażeń jednego języka z podanym objaśnieniem znaczenia; frazeologizm – utrwalone w użyciu połączenie dwóch lub więcej wyrazów, które ma ustalone znaczenie (np. kolokacje wierutne kłamstwo, kardynalny błąd, wykonać unik, popełnić wykroczenie), często przenośne (np. idiomy nabić kogoś w butelkę, pójść po rozum do głowy, wychodzić przed orkiestrę, wywiesić białą flagę).
• słownik onomastyczny słowniknazw własnych i ich objaśnień
• słownik ortoepiczny podającypoprawną wymowę, normy wymowy obowiązujące w danym języku
• słownik ortofoniczny podającypoprawne brzmienie wyrazów, zwykle łączony z słownikiemortograficznym, w słownikach onlinezwykle dostępne są nagrania wymowy wyrazów
• słownik paronimów zbiórhaseł będących paronimami ( słowami/wyrażeniami mylonymi z innymi ze względu na wymowę, brzmienie lub pisownię, słowa te mają inne znaczenie i zazwyczaj etymologię)
• słownik synonimów zbiórhaseł wraz ze spisem słów/wrażeń mających takie samo znaczenie, będących ekwiwalentami językowymi.
• słownik wyrazów bliskoznacznych zbiórhaseł wraz ze spisem słów/wyrażeń o podobnym znaczeniu,stosowanych wymiennie.
• źródło opublikowane źródło,które zostało zwielokrotnione i udostępnione publicznie do użytku za zgodą autora.
• źródło pierwotne źródław postaci nadanej i zamierzonej przez autora, nie zmienionej przez osoby trzecie i nie będące opracowane na podstawie innych źródeł pierwotnych ; zawiera informacje pierwotne, oryginalne ( np. hipotezy, tezy, badania)
• źródło pochodne Pochodnymi źródłami informacji są zasoby informacyjne innych procesów lub systemów informacyjnych, które w danym procesie są wykorzystywane jako źródła informacji
• źródło wtórne każdapublikacja, która nie stanowi opisu oryginalnych badań, obserwacji, spostrzeżeń, teorii lub hipotez własnych autora, lecz gromadzi i prezentuje dane pochodzące od innych autorów. Do źródeł wtórnych zalicza się: ● naukowe publikacje przeglądowe (przeglądy piśmiennictwa) ● podręczniki ● większość encyklopedii, almanachów, słowników, kalendarzy, itp. ● wszelkie bazy danych gromadzące dane nie oparte na bezpośrednich obserwacjach ieksperymentach, lecz tworzone w oparciu o informacje ze źródeł pierwotnych ● opracowania źródłowych tekstów historycznych, o ile nie zawierają oryginalnych teorii i hipotezstawianych przez autora opisu na podstawie tychże tekstów
• typologia katalogów handlowych zawierających informacje o dokumentach

współczesne : księgarskie, aukcyjne, wydawnicze historyczne : aukcyjne, targowe, sortymentowe, nakładowe typologia katalogów bibliotecznych wformie wydawnictw książkowych kartkowe katalogiopac katalogicentralne typologia słowników językowych ogolne: np. słownik jezyka polskiego specjalne: np. słownik wyrazów obcych, słownik ortogtarficzny, słownik poprawnej polszczyzny przekładowe: np. słownik polsko francuski, słownik polsko niemiecki, niemiecko polski

• typologia słowników biograficznych

ogólne grupzawodowych grupspołecznych wgcharakteru – naukowe , popularne

• typologia encyklopedii

ogólne (powszechne) i specjalne jednotomowe wielotomowe alfabetyczne i systematyczne jednoautorskie, wieloautorskie podziałze względu na formy aktualizacji podziałe względu na formy wyadwnicze (encyklopedii elektronicznych i drukowanych) funkcje źródeł informacji o dokumentach sprzedaż rejestracjazasobów udostepnianieonline dokumentacja informacjanaukowa

• indeks klasowy indeks,w którym dane nazwy klas szeregowane są porządku alfabetycznym. Klasy(dziedziny) w takim szeregowaniu nie zachowują ciągłości logicznej.
• indeks krzyżowy indeksłączący w jednym szeregu alfabetycznym zapisy indeksowe właściwe dla różnych rodzajów indeksów (np. autorskiego, tytułowego i przedmiotowego).
• indeks nazw geograficznych (formalnorzeczowy)– indeks nazw geograficznych uszeregowanych w alfabetycznie, obejmuje nazwy występujące zarówno w tytulaturze jak i będących przedmiotem opracowania (a nie wymienionych w tytulaturze).
• indeks osobowy (formalnorzeczowy)– indeks w którym zarówno nazwiska autorów pozycji, współpracowników(oznaczenia odpowiedzialności) jak i osób będących przedmiotem pracy (wymienionych w adnotacjach/tytulaturze) są uszeregowane alfabetycznie.
• indeks przedmiotowy – indeks r w którym kolejne nazwy tematy (hasła przedmiotowe odpowiadające zawartości dokumentu) szeregowane są alfabetycznie. W ciągłości mogą być ujęte również nazwy działów/poddziałów.
• indeks systematyczny – indeks, w którym w ramach przyjętej klasyfikacji ujęte zostały kolejne pozycje w ramach działów i poddziałów.
• język haseł przedmiotowych – zawiera w kolejności alfabetycznej hasła przedmiotowe (hasło stanowi temat lub temat z określnikami) oraz odsyłacze: całkowite od formy nieużywanej do stosowanej orazuzupełniajace Odsyłające od haseł szerszych do węższych i odwrotnie.
• język informacyjnowyszukiwawczy

– To ęzyk sztuczny, który odtwarza treść dokumentu budujejegoopis: treściowy (cechy treści) i formalny ( cechy nośnika informacji)

• język słów kluczowych – jest językiem informacyjnym, którego słownik składa się z quasi naturalnych elementarnych jednostek leksykalnych nazywanych słowami kluczowymi, a gramatyka ma charakter gramatyki o szyku dowolnym , wykorzystującej reguły indeksowania współrzędnego.
• makrostruktura słownika – Specyfikacja i sposób uszeregowania haseł słownikowych ( w tym układ, profil słownika, dobór haseł, sposoby nadawania haseł, homonimie, synonimie i in.)
• mikrostruktura słownika – specyfikacja i sposób uszeregowania informacji w obrębie hasła słownikowego. Może przyjmowac różne formy w zależności od typu słownika czy przeznaczenia. Stałe elementy hasłosłownikowe + dodatkowe, zależne od budowy słownika definicje,etymologia słów, przykłądowe zdania, informacje gramatyczne, kwalifikatory i in.
• tezaurus – słownik ukazujący budowę/strukturę znaczenia danego zespołu wyrażeń w polu sematycznym( zbiorze określeń/wyrażeń danego terminu/znaku językowego). Obejmuje konotacje i denotacje, synonimie, homonimie, antonimy i in.artykuł tezaurusa składa się z haseł – deskrypotorów i askryptorów w danej dziedzinie, powiązancyhzarówno semantycznie jak i hierarchicznie
• układ a fronte – układ, w którym kolejne litery są brane pod uwagę przy szeregowaniu alfabetycznym – kolejno pierwsza, druga itd.
• układ a tergo – przeciwieństwo układu a fronte – o kolejności szeregowania alfabetycznego decydują kolejne litery licząc od końca wyrazu.
• układ działowy – ukł. rzeczowy, w którym nazwy działów lub ich symbole uszeregowane są wg kryterium logicznego
• układ gniazdowyukładw którym szeregowane są klasy (zawierające elementy odróżniające od innych) według ich cech formalnych lub znaczeniowych
• układ klasowy – układ rzeczowy w którym szeregowane alfabetycznie są niewspółrzędne sobie nazwy działów/ klas przedmiotów (w układzie zaniechano zależności hierarchicznych).
• układ przedmiotowy – układ rzeczowy, w ramach którego hasła przedmiotowe szeregowane są alfabetycznie.
• układ systematyczny układzeczowy, w którym symbole i/lub nazwy działów i poddziałów objęte są logicznej hierarchizacji i wg. niej szeregowane.
• Uniwersalna Klasyfikacja Dziesiętna Systemklasyfikacji zbiorów bibliotecznych, który jest skutkiem modyfikacji Klasyfikacji Dziesiętnej Deweya (przez Henry’ego la Fontaine’a i Paula Otleta). Oparta jest na klasyfikacji dziesiętnej, charakteryzuje się rozbudowanym systemem poddziałów pomocniczych, tablicami – głównymi i pomocniczymi (w podziale hierarchicznym – 10 klas głównych) oraz szeregiem symboli głównych i rozwiniętych w celu twotzenia poddziałów wspólnych i syntetycznych w ramach klas.
• strategiaformowania klas

Strategia, która za podstawę uznaje potrzebę zdefiniowania terminów odzwierciedlających potrzebę informacyjną ( do kreacji kwerendy umożliwiającej uzyskanie relewantnych wyników). W ramach zapytania wyszukiwawczego z zebranej puli terminów tworzy się klasy dla każdego zagadnienia.

• strategiaindeksów cytowań

Stosowana w niektórych bazach – daje możliwość analizowania/ śledzenia cytowań ( np. w odniesieniu do konkretnej publikacji, autora, współcytowań autorów). Za pomocą cytowań oraz konkretnych narzędzi – takich jak np. Impact Factor, Article Influence TM Score i innych, pozwala na dotarcie do wielu relewantnych bądź chociażby pertynentnych zasobów. Strategia nie wymaga określenia deskryptorów, haseł przedmiotowych itp. , co może być niebywałym plusem dla laików.

• strategiakolejnych klas

Strategia zwana succesive facet strategy, polega na wyróżnieniu najbardziej reprezentatywnej (charakterystycznej) klasy spośród wszystkich wykreowanych, aby nastepnie wraz z kolejnymi etapami móc usktecznić współczynnik dokłądności

• strategiapodwójnych klas

Jej wynikiem są źródła zawarte w pozdzbiorze wyniku wyszukiwań w ramach kolejnych iloczynów trzech utworzonych na początku klas : 1 i 2 , 2 i 3 oraz 3 i 1. Zatem polega na koniunkcji argumentów wyszukiwawczych kolejno w klasach 1 i 2, 2i 3, 1i3. Wyniki kolejno zestawione są alternatywą tworząc ynik końcowy strategii.

• strategiapomnażania odwołań

Zazwyczaj stosowana w przypadku korzystania z kilku baz jednocześnie ( a co za tym idzie opiera się na kilku tezaurusach). Wymaga znalezienia najbardziej relewantych źródeł informacji, w celu zdefin iowania prawidłowej kwerendy. Następnie na podstawie tych źródeł, buduje się klasy użytych do ich wyszukania terminów (wyszukiwanie proste pozwala na „znalezienie” terminów, a kolejno klas).

• wyszukiwaniefasetowe

Wyszukiwanie wykorzystujące zaproponowane kategorie kilku poziomów(różnych), które wspomagają wyszukiwanie informacji (np. filtry, klastry ograniczające pierwotną pule wyników).

• wyszukiwaniezintegrowane

Dozwolone na niektórych platformach (szczególnie w katalogach centralnych oraz interfejsach federujących). Wyszukiwanie polega na przeszukiwaniu kilku baz/źródeł informacji jednocześnie za pomocą jednego hasła wyszukiwawczego (jednej kwerendy). Odbywa się to za pomocą wspólnego interfejsu wyszukiwawczego i współdziałania systemów. W Polsce znanym narzędziem wykorzystywanym przy wyszukiwaniu zintegrowanym jest protokół Z39.50. Mankamentem strategii jest zazwyczaj brak rankingów, oraz problemy z ujednoliceniem i scaleniem wyników z wielu źródeł.

• halflife wskaźnikstarzenia się czasopisma
• index H Współczynnikh dla czasopism równy jest liczbie publikacji tego czasopisma, cytowanych conajmniej h razy

EigenFACTOR Score Takjak IF jest zasadniczo stosunkiem liczby cytowań do całkowitej liczby artykułów, ( jednal : Liczy cytowania zarówno z nauk ścisłych jak społecznych, Eliminuje samocytowania, Oblicza cytowania z ostatnich 5, nie 2 lat)

• SJR Średnialiczba ważonych cytowań uzyskanych w danym roku przez dokumenty opublikowane w czasopiśmie w ciągu ostatnich 3 lat